Инсульт — бұл мидағы қан айналымының бұзылуы қысқа уақытта қабаттасатын немесе неврологиялық сиптоматика. Қандай-да бір себептермен орта нерв жүйесінің клеткаларына қан құйылуы тоқтайды,олар керекті мөлшерде оттегін ала алмайды. Осындай гипоксияға бастағы ми клеткалары сезімтап болып келеді. Бәрінен жиі (80% оқиғасы) ишемиялық инсульт болады, артерия жолдары немесе ұсақ тамырлары тромбпен жабылып кетуде. Басқа жағдайда миға қан,бұзылған тамырдың қабырғасынан өтеді. Әлемде инсульт саны тұрақты түрде өсуде, тәуекел деректерінің жөғары жайылуына байланысты және халықтын «қартаюы» көптеген мемлекеттерде. 10-15% науқастар ғана инсульттан кейін толық қалпына келеді және белсенді еңбек қайраткерлігіне оралады.Мидағы қан бұзылғаннан кейін тез арада төрт науқасқа дейін қайтуы мүмкін.Ұйқастық,аурып қалғандардан 60-65 % тірі қалады,әрі қарай неврологиялық деректі бар деректері бар.Әрі қарай кесіктер,параличтер,сойлеудің бұзылуы,көру қабілеті және басқа да ауытқулары болуы мүмкін. Нақты инсульттың болуы,мидың қай жақ бөлігінде қан айналымы бұзалған белгілі солады.

Не істеуге болады , инсульттен қалай сақтануға болады? Салауатты өмір салтын сақтанып және жиің тексерілу керек.

Инсульт профилактикасы-бұл салауатты өмір салты. Бір жұмада отыз минут тен үш рет белсенді физиқалық жүктемесі инсультің даму тәуекелін төмендетеді. Күнде жаттығу керек. Дұрысы өз мүмкіншілігінізді бағалай білу. Біреулер үшін жүру жеткілікті, ал біреулерге шұғылдану керек — жүгіріп,жүзу немесе тренажер залында.Көпшілігін спорттық дайындық анықтайды, жасы, ауруды қуалайды. Сізге қандай жүктеме қажет,тамырдың соғуын санай отыра өзіңізді аңықтай аласыз.Жаттығудың алдында және оны орындап жатқанда тамыр соғуын өлшеу қажет.Егерде 30% және одан қөп бөлса,жүктеме жеткілікті . Тағы бір тәсіл демалу бағасын құрастырады. Өзіңіздің демалғаныңызға көңіл аударыңыз.Егерде физикалық белсенділік кезінде жеңіл демікпе болса,Сіз әр түрлі әннің бір жолын айтып бере алмайсыз, ол да жүктеменің жеткіліктін білдіреді.

Дене салмағын мөлшерде ұстау қажет.Сіздің салмағыңыз индексы 18,5-тен 25 кг /м2 диапозонына тиіс.Оның есебін шығару үшін өз салмағыңыздаы бойынызды, қвадраттағы көрсеткіштерді бөлуіңіз керек. Адамның бойы 1,65 метр және салмағы 73 киллограмм,салмақтың индекс мөлшері 73/(1,65 х 1,65) бірақ 26,8 кг/м2.Егерде 25-тен көбірек болса ,тоңақтануды өзгерту қажет.Кондитерлық бұйымдарды, ұннан жасалған , семіз тағамдарды алып тастау қажет.Дәрежелі медициналық көмекке эндокринологқа жүгіну қажет. Дәрігер тексеруден өтуді белгілейді және адекваттық терапиясын ұсынады . Семіздікті емдейтін дәрілер болады. Оларды дәрігердің түбертегімен ғана алуға болады.

Көптеген препараттар, дәріханада сатылатын — тамаққа көсылатын биологиялық белсенділік қоспалар.Олардың деректері маңызды тексерістерде дәлелден беген. Мүмкін, оларды қабылдау нәтижесін берер, барлығынан бұрын қысқа уақытқа және шамаға сай.

Егерде Сіз темекі шексеңіз, толықтай бас тарту керек. Санаулы темекі де бір күнде оңды әсер етеді.Никотинмен байланыстағыларға күресу медициналық тәсілдері бар.Егерде күшіңіз келмесе, мамандарға дәрежелі көмекке жүгініңіз.Көп мөлшердегі алкогольде тамырларға зиян келтіреді, инсульт профилактикасы үшін құрамында спирт бар ішімдіктерден толықтай бас тарту қажет емес.

Профилактикалық тексерілу.

Инсульттан сақтану үшін, жылына бір рет профилактикалық медициналық тексерісінен өту керек. Бұл 40 асқандарға, өте қажет. Дәрігер қарапғаннан кейін және әңгімелесіп білгеннен кейін Сізге керекті дмагностикалық процедураларын тағайындайды.

Стандарттық талдаулар жасалады қантқа қан, жалпы холестерин, электрокардиограмма (ЭКГ) жасалады, қан қысымы өлшенеді. Осы жай тексерілгеннің өзі жеткілікті және қант диабетін аңықтауын көмектеседі, жүрек ауруын және алғашқы тамыр ауруларын аңықтайды. Егерде бұзушылық белгіленсе, маман көрсеткіштерін түзету мүмкін, асқынуды тоқтату, соның ішінде инсульт.Көпшілігі біздің азаматтардың, өз сезімдеріне байланысты. Бүгінгі күні мемлекетт және денсаулық сақтау органы халықтың денсаулығын ойлауы тиісті емес, әр-бір азамат өз денсаулығы үшін жауыпты.

Тайынша ОАА-на
невропатолог-дәрігірі
Екатерина Рафальская